Endodoncja — leczenie kanałowe zębów pod mikroskopem

Zgorzel miazgi jest to gnilny rozpad martwej miazgi zęba. Mamy do czynienia ze zgorzelą częściową (obejmującą część miazgi zęba) jak i całkowitą (obejmującą całość miazgi). Przy zgorzeli całkowitej proces ten w większości przypadków rozwija się bez występowania objawów bólowych. Towarzyszy mu za to nieprzyjemny, charakterystyczny zapach. Może pojawić się również nietypowy posmak w jamie ustnej. Często możemy zauważyć zmianę barwy zęba. Zachodzące procesy rozpadu zgorzelinowego powodują powstawanie gazów, które przy zamkniętej komorze zęba mogą powodować dolegliwości bólowe lub przepchnięcie produktów przemiany do tkanek otaczających korzeń zęba. Komora ulega zamknięciu w przypadku nagromadzenia się resztek pokarmowych w dużym ubytku próchnicowym lub przy głębokim wypełnieniu w zębie. Prowadzi to do powstawania zmian w kości co w konsekwencji może powodować poważniejsze powikłania w postaci torbieli, ropni, ziarniniaków oraz wystąpienia przetoki. Z początku może pojawić się delikatne tzw. „ćmienie zęba”, ból podczas snu lub zmianie ciśnienia aż do silnych dolegliwości bólowych. Z czasem może dojść do poważnych konsekwencji w postaci niszczenia tkanek otaczających oraz powikłań ogólnoustrojowych. W przypadku rozpoznania zgorzeli miazgi należy jak najszybciej wyleczyć zęba kanałowo bądź gdy nie ma takiej możliwości usunąć zakażonego zęba. Dokładne opracowanie kanałów, dezynfekcja przy użyciu specjalnych preparatów oraz szczelne wypełnienie materiałem obojętnym dla tkanek organizmu daje dobre wyniki leczenia zgorzeli miazgi.

Podczas leczenia kanałowego może dojść do powikłania w postaci złamania narzędzia w kanale korzeniowym. Przyczyn złamania narzędzi jest wiele, z reguły wynika trudnej anatomii zęba (np. zakrzywione, wąskie kanały), obliteracji kanałów, starego wypełnienia w kanale. W zależności od tego, w którym momencie leczenia doszło do złamania narzędzia podejmujemy różne kroki. Gdy do złamania narzędzia dojdzie podczas wypełniania kanału zęba (kanał opracowany, całkowicie usunięta miazga, dobra dezynfekcja) możemy takie narzędzie zostawić w kanale i obserwować zęba, pozostawiając go pod kontrolą radiologiczną. Jednak gdy do złamania narzędzia dojdzie w początkowej fazie opracowania kanału należy spróbować „obejść” wklinowane narzędzie i opracować całkowicie kanał lub spróbować takie narzędzie usunąć przy użyciu specjalnych narzędzi oraz pracy w powiększeniu (mikroskop). Jest to procedura skomplikowana, często czasochłonna i nie zawsze kończąca się powodzeniem (w tym przypadku dalsze postępowanie zależy od sytuacji). Niestety zdarzają się sytuacje, w których nie ma możliwości usunięcia narzędzia z kanału, np. złamanie narzędzia przy wierzchołku w długim i zakrzywionym kanale. W tym wypadku możemy zostawić zęba pod stałą obserwacją lub wdrożyć leczenie chirurgiczne, które najczęściej wiąże się niestety z usunięciem zęba.

Złamane narzędzie nie daje bezpośrednio dolegliwości bólowych oraz nie wpływa na nasze zdrowie ogólne. Może jednak wpływać na jakość opracowania kanałów w zębie. Rozwijające się zapalenie wynikające z pozostawienia resztek miazgi oraz bakterii w kanale może dawać dolegliwości bólowe bądź prowadzić do zapalenia przewlekłego tkanek okołowierzchołkowych.

Prawidłowo wyleczony ząb, szczelnie odbudowany i regularnie sprawdzany pod kątem szczelności wypełnienia nie powinien dawać dolegliwości i może wytrzymać z nami wiele lat, nawet całe życie funkcjonując jak ząb żywy. Występują jednak przypadki, w których dochodzi do pęknięcia zęba, zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, nie cofania się zmian już występujących lub utrzymywania się dolegliwości bólowych. Wypełnienie kanału, które widzimy np. na zdjęciu radiologicznym znajduje się w kanale głównym. Niestety w zębie znajdują się również mniejsze kanaliki odchodzące od kanału głównego, których nie jesteśmy w stanie opracować. Nowoczesne metody leczenia pozwalają na coraz lepszą dezynfekcję kanałów, jednak te drobne odgałęzienia mogą być przyczyną niepowodzenia leczenia. Są to powikłania, do których należy podejść bardzo indywidualnie.

Istnieje przekonanie, że leczenie kanałowe jest leczeniem bolesnym. Często na leczenie kanałowe zgłasza się pacjent z bólem zęba. Leczenie to ma na celu przyniesienie ulgi, poprzez usunięcie zainfekowanej miazgi. W dobie dzisiejszych znieczuleń i technologii w większości przypadków jest to leczenie zupełnie bezbolesne.

Jest to stan zapalny tkanek otaczających korzeń zęba, rozpoczynający się najczęściej w rzucie wierzchołka korzenia. Bakterie i produkty ich rozpadu znajdujące się w zębie przedostają się poprzez kanał do tkanek otaczających. Efektem tego procesu może być stan zapalny doprowadzający do niszczenia tkanki kostnej wokół korzenia. Zapalenie to może nie dawać żadnych objawów, a do jego rozpoznania dochodzi często podczas rutynowej kontroli radiologicznej. W stanach zaostrzenia potrafią występować dolegliwości bólowe, tworzyć się ropnie oraz przetoki. W zależności od rodzaju zapalenia wybieramy metodę leczenia. Najczęściej jest to leczenie kanałowe. W niektórych przypadkach połączone z leczeniem chirurgicznym.

Ważne jest kontrolowanie zęba po leczeniu kanałowym. W zależności od przyczyny leczenia i rozległości zniszczenia zęba lekarz może zalecić regularne kontrole radiologiczne. Należy stawiać się na wizyty kontrolne wyznaczone przez lekarza prowadzącego.

Niestety w większości przypadków zęby leczone kanałowo są zębami bardzo zniszczonymi lub z rozległymi wypełnieniami zakładanymi kilkukrotnie. Dokładna odbudowa takiego zęba wiąże się często z dużym nakładem finansowym ze strony pacjenta (jest bardziej rozległa, trudniejsza do wykonania oraz często wymagająca użycia specjalistycznych metod i materiałów). Dlatego, aby odnieść sukces w leczeniu kanałowym i wieloletnie powodzenie jest to niezbędny etap do wykonania. Niestety często ze względów finansowych pacjenci chcą odroczyć odbudowę zęba i wiele miesięcy funkcjonują z tymczasowym „opatrunkiem”, który nie utrzymuje prawidłowej szczelności przez tak długi okres czasu. Zdecydowanie nie jest to korzystne oraz może nasilać powikłania występujące po leczeniu kanałowym.

faq.endodoncja.odpowiedz.9