Ortognatyka

Chirurgia twarzy nie jest domeną tylko jednej specjalizacji. W Europie zajmują się nią trzy podstawowe specjalności medyczne:

• chirurgia szczękowo-twarzowa
• chirurgia plastyczna
• laryngologia

Chirurdzy plastyczni w swojej działalności skupiają się głównie na zabiegach w zakresie tkanek miękkich twarzy i chirurgii nosa. Laryngolodzy operują zarówno nosy jak i deformacje małżowin usznych. Chirurdzy szczękowo-twarzowi zaś głównie zajmują się deformacjami i zaburzeniami morfologicznymi szkieletu twarzy.

Z pojęciem ortognatyki wiążą się wszystkie operacje chirurgiczne dotyczące kości tworzących twarz. Jest to stosunkowo nowa gałąź chirurgii szczękowej w Polsce, która jest dynamicznie rozwijana przez niewielką grupę lekarzy specjalizujących się w tej specyficznej formie leczenia wad rozwojowych twarzy. W Szczecinie wiodącym specjalistą w tej dziedzinie jest dr hab. n. med. Katarzyna Sporniak-Tutak.

Dążenie do poprawy rysów twarzy nie wynika tylko i wyłącznie z chęci poprawy wyglądu ale przede wszystkim z konieczności przywrócenia podstawowych funkcji takich jak prawidłowa wymowa, połykanie, gryzienie i żucie. Niezależnie od tego, zniekształcone rysy twarzy, powodują różnego rodzaju negatywne socjalne i psychologiczne zaburzenia, utrudniające kontakty społeczne i rozwój zawodowy. W efekcie, rozwijający się stres i lęk może się odbić na zdrowiu zarówno psychicznym jak i fizycznym.

Wynika to w dużej mierze z faktu, że nowoczesne społeczeństwa zwiększają rolę fizycznej atrakcyjności w postrzeganiu rzeczywistości, a estetyka staje się bardziej istotna niż charakter i jakość osoby. Fizyczna atrakcyjność stała się wśród wielu kultur ważnym aspektem motywującym do poprawy swojego wizerunku niejednokrotnie podsycana nierealistycznymi zdjęciami gwiazd filmu i estrady prezentowanymi w mediach.

W większości przypadków zgłaszający się do leczenia pacjenci są świadomi swoich uzasadnionych estetycznych problemów wynikających z wad rozwojowych części kostnych twarzy. Po przebyciu leczenia, poprawia się samoocena, wzrasta pewność siebie wynikająca z lepszego spostrzegania przez siebie i otoczenie. Poprawia się stabilność emocjonalna i nastrój. Tym samym wzrasta akceptowalność społeczna. Wpływa to znacznie na poprawę kondycji psychicznej. W badaniach stwierdzono, że poprawa wyglądu korzystnie wpływa na relacje międzyludzkie oraz na możliwość zatrudnienia, co w dzisiejszych czasach odgrywa niebagatelną rolę.

Leczenie ortognatyczne przebiega wieloetapowo i wymaga dobrej koordynacji kilku lekarzy specjalistów: chirurga szczękowego, ortodonty i niekiedy protetyka. Wymaga także dobrze przygotowanego zaplecza chirurgicznego w postaci bloku operacyjnego z całym zespołem anestezjologicznym.

Przebieg leczenia ortognatycznego

1. Diagnostyka przed rozpoczęciem leczenia, pierwsza konsultacja

   Konsultacja chirurga szczękowo-twarzowego i ortodonty tj. diagnostyka, zdjęcia fotograficzne twarzy zewnątrz- i wewnątrzustne, oraz wskazania dotyczące leczenia ortodontycznego.

2. Ustalenie planu leczenia

   Ustalenie planu leczenia w odniesieniu do wyników konsultacji.

3. Okres przygotowania ortodontycznego do operacji

   Okres leczenia ortodontycznego (zwykle 1-1,5 roku) mający na celu dekompensację wady i przygotowanie łuków zębowych do zabiegu operacyjnego.

4. Zabieg ortognatyczny

   Zabieg ortognatyczny w znieczuleniu ogólnym, krótki (2-dniowy) pobyt w szpitalu na obserwacji.

5. Wizyty kontrolne

   Wizyty kontrolne (w pierwszym miesiącu po zabiegu operacyjnym raz w tygodniu, następnie w zależności od wskazań chirurga).

6. Ostateczne leczenie ortodontyczne

   W celu ostatecznego dopasowania zębów po zabiegu oraz w celu retencji uzyskanego wyniku konieczne jest utrzymanie aparatu ortodontycznego przez min 3 miesiące po zabiegu, a następnie zamianę go na aparat retencyjny.

7. oferta.ortognatyka.przebieg.li.7

   oferta.ortognatyka.przebieg.li.7.p

Pierwsza konsultacja ortognatyczna

Pierwsza kosultacja jest niezwykle istotna ponieważ to zwykle na niej pada ostateczna diagnoza dotycząca wady zgryzu występującej u pacjenta. Na pierwszą konsultację należy zabrać ze sobą:

• wykonane z gipsu modele odzwierciedlające warunki panujące w jamie ustnej pacjenta,
• zdjęcie cefalometryczne w projekcji profilowej (pokazujące zarys tkanki kostnej i miękkiej w skali 1:1),
• w przypadku wady asymetrycznej również zdjęcie cefalometryczne w projekcji PA lub badanie CBCT (tomografia wiązki stożkowej) o polu obrazowania obejmującym całą szczękę oraz żuchwę (minimum 12 x 12 cm)

W czasie trwającej 30 min konsultacji:

• wykonamy konieczne zdjęcia fotograficzne twarzy i fotografie wewnątrzustne
• przedstawimy diagnozę i możliwe opcje leczenia
• opowiemy na czym polegają poszczególne zabiegi chirurgiczne i jakie jest ich ryzyko oraz możliwe powikłania
• odpowiemy na wszelkie pytania
• wydamy wskazania dotyczące prowadzenia leczenia ortodontycznego

Zabieg ortognatyczny

Zabieg wykonuje się w klinikach przystosowanych do leczenia operacyjnego czyli w szpitalach lub prywatnych klinikach z salami operacyjnymi i opieką pooperacyjną. Wykonywany jest zawsze w znieczuleniu ogólnym. Wiąże się z krótkim pobytem w szpitalu 2-3 dniowym, czasem po bardziej skomplikowanych zabiegach dłużej.

Leczenie polega na przywróceniu właściwych proporcji i wzajemnych relacji kościom twarzy za pomocą operacji jedno lub dwuszczękowych. Zabiegi te można wspomagać dodatkowo plastyką bródki, nosa czy kości jarzmowych (wypukłości policzków). O rodzaju operacji decyduje chirurg w oparciu o wczesniejsza analizę rysów pacjenta i przeprowadzoną diagnostykę. Celem operacji jest maksymalna poprawa rysów twarzy, zgryzu, prawidłowa funkcja stawów skronio-żuchwowych a także stabilność uzyskanego leczenia.

Leczenie retencyjne

Obejmuje rehabilitację mięśniową polegającą na przystosowaniu pracy mięśni twarzy do nowych warunków zgryzowych, a także końcową fazę leczenia ortodontycznego, polegającą na stabilizacji uzyskanych wyników leczenia przy pomocy różnorodnych apartów retencyjnych. Czasem wskazane jest dodatkowe leczenie protetyczno-estetyczne przywracające zębom pożądany wygląd.